Stowarzyszenie Profilaktyki i Terapii Boja

STANDARDY OCHRONY DZIECI W STOWARZYSZENIU PROFILAKTYKI I TERAPII „BOJA”

Podstawy prawne:

1.    Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz  z 2023 r. poz. 289 oraz 535)

2.    Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870)

3.    Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy         oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 1606)

4.     Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2019 r.  poz. 1781)

5.     Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 nr 120, poz. 526)

6.    Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2012, poz. 1169)

7.    Ustawa z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.) – art. 22c, art. 22

8.    Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138, 1375      z późn. zm.)

Preambuła 

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Stowarzyszenia jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownik Stowarzyszenia traktuje  dziecko z szacunkiem, oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez  pracownika wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownik Stowarzyszenia, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, oraz swoich kompetencji.

Rozdział I  Objaśnienie terminów 

1. Pracownikiem Stowarzyszenia jest osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia. 

2. Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia. 

3. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności  jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy. 

4. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka, należy  poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny. 

5. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego, lub  czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika  Stowarzyszenia lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie. 

6. Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem to  wyznaczony przez kierownictwo stowarzyszenia pracownik sprawujący nadzór nad  realizacją Standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem w Stowarzyszeniu. 

7. Dane osobowe dziecka, to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

Rozdział II  Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci 

1. Pracownicy Stowarzyszenia posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych  obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci. 

2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy Stowarzyszenia podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty  wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy. 

3. Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka. 

4. Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko i dziecko– dziecko ustalone w Stowarzyszeniu. Zasady stanowią Załącznik nr 1 do niniejszych  Standardów. 

5. Rekrutacja pracowników Stowarzyszenia odbywa się zgodnie z zasadami  bezpiecznej rekrutacji personelu. 

Rozdział III   Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka 

1.W przypadku podjęcia przez pracownika Stowarzyszenia podejrzenia, że dziecko jest  krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania  uzyskanej informacji osobie odpowiedzialnej za Politykę ochrony dzieci przed  krzywdzeniem. 

2. Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem wzywa  opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa oraz informuje ich o  podejrzeniu. 

3. Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem powinna  sporządzić opis sytuacji dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami i  rodzicami oraz plan pomocy dziecku. 

4. Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące: 

a) podjęcia przez Stowarzyszenie działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej placówki;

b) skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje  taka potrzeba. 

4. Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem informuje  opiekunów o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej  instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej  

5. Po poinformowaniu opiekunów przez osobę odpowiedzialną za politykę ochrony dzieci  przed krzywdzeniem – zgodnie z punktem poprzedzającym – składa zawiadomienie o  podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do  sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej  

6. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie  poprzedzającym. 

7. Z przebiegu postępowania sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi  Załącznik nr 2 do niniejszych standardów.  

8. Wszyscy pracownicy Stowarzyszenia i inne osoby, które w związku z  wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka  lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w  tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w  ramach działań interwencyjnych. 

Rozdział IV  Zasady ochrony wizerunku dziecka 

1. Stowarzyszenie, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych,  zapewnia ochronę wizerunku dziecka. 

2. Wytyczne dotyczące zasad publikacji wizerunku dziecka stanowią   

Załącznik nr 3 do  niniejszych Standardów. 

3. Pracownikowi Stowarzyszenia nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania  wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie  placówki bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka. 

4. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik Stowarzyszenia może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. 

5. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do  opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna. 

6. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie,  krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie  wizerunku dziecka nie jest wymagana. 

7. Upublicznienie przez pracownika Stowarzyszenia wizerunku dziecka utrwalonego w  jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody  rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.  

Rozdział VI   Monitoring stosowania Standardów 

1. Osobą odpowiedzialną za przestrzeganie Standardów ochrony dzieci w  Stowarzyszeniu jest prezes stowarzyszenia. 

2. Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, jest odpowiedzialna za  monitorowanie realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia standardów i  prowadzenie rejestru zgłoszeń oraz za proponowanie zmian w Standardach. 

3. Osoba, o której mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, przeprowadza wśród  pracowników placówki, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji  Polityki, zgodnie z Załącznikiem nr 4. W ankiecie pracownicy Stowarzyszenia  mogą proponować zmiany Polityki oraz wskazywać naruszenia Polityki w  Stowarzyszeniu. 

4. Osoba, o której mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, dokonuje opracowania  wypełnionych przez pracowników placówki ankiet. Sporządza na tej podstawie  raport z monitoringu. 

5. Osoba odpowiedzialna za przestrzeganie Standardów wprowadza do tegoż  dokumentu niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom placówki, dzieciom i ich  opiekunom nowe brzmienie dokumentu.

Rozdział VII   Przepisy końcowe 

1. Dokument wchodzi w życie z dniem 15.08.2024r. 

2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników, członków stowarzyszenia, dzieci i ich  opiekunów, poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną oraz poprzez  zamieszczenie na stronie internetowej i wywieszenie w widocznym miejscu w  siedzibie.

Załącznik nr 1

Zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko i dziecko-dziecko

Relacje personelu z dziećmi

 Jesteś zobowiązany/a do utrzymywania profesjonalnej relacji z dziećmi i każdorazowego rozważenia, czy Twoja reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci. Działaj w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji Twojego zachowania.

Komunikacja z dziećmi

W komunikacji z dziećmi zachowuj cierpliwość i szacunek.

1. Słuchaj uważnie dzieci i udzielaj im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i danej sytuacji.

2. Nie wolno Ci zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać dziecka. Nie wolno Ci krzyczeć na dziecko w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa dziecka lub innych dzieci.

3. Nie wolno Ci ujawniać informacji wrażliwych dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych dzieci. Obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.

4. Podejmując decyzje dotyczące dziecka, poinformuj je o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.

5. Szanuj prawo dziecka do prywatności. Jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić dziecko, wyjaśnij mu to najszybciej jak to możliwe.

6. Nie wolno Ci zachowywać się w obecności dzieci w sposób niestosowny. Obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).

7. Zapewnij dzieci, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć Tobie lub wskazanej osobie (w zależności od procedur interwencji, jakie przyjęła instytucja) i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.

Działania z dziećmi

1. Doceniaj i szanuj wkład dzieci w podejmowane działania, aktywnie je angażuj i traktuj bez względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd.

2. Unikaj faworyzowania dzieci.

3. Nie wolno Ci utrwalać wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci, jeśli dyrekcja nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów prawnych oraz samych dzieci.

4. Nie wolno Ci przyjmować pieniędzy ani prezentów od dziecka, ani rodziców/opiekunów dziecka. Nie wolno Ci wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec dziecka lub rodziców/opiekunów dziecka. Nie wolno Ci zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych. Nie dotyczy to okazjonalnych podarków związanych ze świętami w roku szkolnym, np. kwiatów, prezentów składkowych czy drobnych upominków.

 5. Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie dzieckiem przez pracownika lub pracownikiem przez dziecko, muszą być raportowane dyrekcji.

Zasady fizycznego kontaktu z dzieckiem

 Jeśli jesteś ich świadkiem reaguj stanowczo, ale z wyczuciem, aby zachować godność osób zainteresowanych. Każde przemocowe działanie wobec dziecka jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego dziecka może być nieodpowiednie wobec innego. Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy Twoich dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez dziecko lub osoby trzecie.

 1. Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej dziecka.

2. Nigdy nie dotykaj dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.

3. Zawsze bądź przygotowany na wyjaśnienie swoich działań.

4. Nie angażuj się w takie aktywności jak łaskotanie, udawane walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne.

 5. Zachowaj szczególną ostrożność wobec dzieci, które doświadczyły nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi. W takich sytuacjach powinieneś reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc dziecku zrozumieć znaczenie osobistych granic.

 a. Kontakt fizyczny z dzieckiem nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub dzieci, zawsze poinformuj o tym osobę odpowiedzialną i/lub postąp zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.

Zasady rozwiązywania sytuacji konfliktowych pomiędzy rówieśnikami

1. Komunikacja: Zachęcaj dzieci do otwartej, szczerej i empatycznej komunikacji. Ucz ich, aby wyrażały swoje uczucia i potrzeby bez agresji lub obraźliwych słów.

2. Słuchanie: Ważne jest, aby uczyć dzieci umiejętności słuchania drugiej strony. Każdy uczestnik konfliktu powinien być wysłuchany i zrozumiany.

3. Empatia: Ucz dzieci, aby próbowały zrozumieć sytuację z perspektywy drugiej osoby. To pomaga w budowaniu empatii i zrozumienia.

4. Rozpoznawanie emocji: Pomóż uczniom rozpoznawać swoje własne emocje i emocje innych. To umożliwi lepsze zrozumienie źródła konfliktu.

5. Rozwiązania problemów: Naucz dzieci, jak rozwiązywać problemy krok po kroku. Pomóż im określić możliwe rozwiązania i konsekwencje każdego z nich.

 6. Bez przemocy: Podkreśl, że przemoc fizyczna, werbalna czy emocjonalna nie jest akceptowalna. Naucz dzieci, jak radzić sobie z konfliktami bez uciekania się do przemocy.

7. Zachowanie respektu: Podkreślaj znaczenie szacunku w trakcie rozwiązywania konfliktów. Każda osoba zasługuje na szacunek, niezależnie od sytuacji.

 8. Wzajemne wybaczanie: Ucz dzieci, że każdy popełnia błędy oraz promuj ideę wybaczania i dawania drugiej szansy.

9. Dorosły nadzór: W trudniejszych przypadkach lub gdy dzieci nie są w stanie sami rozwiązać konfliktu, zaangażuj dorosłych: takich jak nauczyciele lub rodzice.

10. Edukacja na temat różnic kulturowych i społecznych: Pomóż uczniom zrozumieć różnice między ludźmi i kulturami jako okazję do nauki i wzajemnego szacunku, a nie jako przyczynę konfliktów.

11. Monitorowanie i interwencja: Naucz dzieci, jak rozpoznawać konflikty, zanim eskalują się i jak proaktywnie interweniować w celu ich rozwiązania.

Załącznik nr 2

 KARTA INTERWENCJI

Załącznik nr 3

Zasady utrwalania i publikacji wizerunku dziecka

 1. Rejestrowanie wizerunku dzieci dla potrzeb dokumentacji realizacji projektów oraz publikowanie w mediach społecznościowych, stronie internetowej oraz materiałach promocyjnych Stowarzyszenia wymaga pisemnej zgody rodziców/opiekunów prawnych dziecka.

2. Jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów prawnych dziecka nie jest wymagana.

Rejestrowanie wizerunku dzieci przez osoby trzecie i media

Jeśli przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba będą chcieli zarejestrować organizowane przez nas wydarzenie i opublikować zebrany materiał, muszą zgłosić taką prośbę wcześniej i uzyskać zgodę prezesa Stowarzyszenia.

1.     W takiej sytuacji upewnimy się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci. Oczekujemy informacji o:

• imieniu, nazwisku i adresie osoby lub redakcji występującej o zgodę,

• uzasadnieniu potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacji, w jaki sposób i w jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał,

• podpisanej deklaracji o zgodności podanych informacji ze stanem faktycznym.

2. Personelowi instytucji nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku dziecka na terenie instytucji bez pisemnej zgody rodzica/opiekuna prawnego dziecka oraz bez zgody prezesa Stowarzyszenia.

3. Personel instytucji nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi, nie przekazuje mediom kontaktu do rodziców/opiekunów prawnych dzieci i nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego rodzica/opiekuna prawnego. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik jest przekonany, że jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.

Zasady w przypadku niewyrażenia zgody na rejestrowanie wizerunku dziecka

 Jeśli dzieci, rodzice lub opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku dziecka, będziemy respektować ich decyzję. Z wyprzedzeniem ustalimy z rodzicami/opiekunami prawnymi i dziećmi, w jaki sposób osoba rejestrująca wydarzenie będzie mogła zidentyfikować dziecko, aby nie utrwalać jego wizerunku na zdjęciach indywidualnych i grupowych. Rozwiązanie, jakie przyjmiemy, nie będzie wykluczające dla dziecka, którego wizerunek nie powinien być rejestrowany.

Załącznik nr 4

Monitoring standardów obowiązujących w Stowarzyszeniu Profilaktyki i Terapii  ,,Boja’’